In tijden van corona bewijst storytelling bijzonder nuttige diensten. 3 tips om je communicatie, en niet alleen je crisiscommunicatie, te versterken via verhalen.
1. Toon concrete acties tegen corona
Verhalen gaan niet alleen over dingen die voorbij zijn, ze kunnen ook over toekomstige, al dan niet gewenste situaties gaan. Als je mensen wil motiveren om iets te doen bijvoorbeeld, vertel dan een verhaal. Handleidingen, instructies: ook al bestaan ze maar uit enkele zinnen, het zijn allemaal verhalen.
Want wat doen verhalen eigenlijk? Ze tonen concrete situaties waarin concrete mensen (mensen met een naam, mensen met een gezicht) concrete acties uitvoeren en zo concrete problemen oplossen. Precies door het allemaal concreet te maken wordt onze verbeelding geactiveerd. En als we er ons iets bij kunnen voorstellen, weten we meteen wat ons te doen staat. Want in deze verhalen zijn wij telkens de hoofdpersoon (en corona is het probleem uiteraard).
Op Twitter kwam ik deze mooie tegenstelling tegen (met dank aan Sofie Verhalle). Ga het niet allemaal zitten uitleggen, wees niet te abstract of te vaag. Nee, wees concreet, toon duidelijke actie(s) tegen corona. Schotel mensen duidelijke situaties voor met herkenbare woorden en dan stappen ze sneller in je verhaal.
Vertel dus: blijf thuis, werk thuis, doe maar één keer per week boodschappen, hou 1,5 meter afstand, geef geen hand, was je handen … Vertel niet: doe aan social distancing, gebruik je gezond verstand, plaats jezelf in quarantaine, beperk je contacten – allemaal veel te vaag, de verbeelding blijft uit.
2. Toon de impact van je acties tegen corona
Als één persoon drie personen besmet met corona, en elk van die drie personen besmet op zijn beurt drie andere personen, dan leidt dat in amper dertien stappen tot de besmetting van maar liefst anderhalf miljoen mensen. Door dat duidelijk te vertellen, bijvoorbeeld via de grafiek hieronder, ziet elke persoon wat de enorme impact is als hij onvoldoende afstand houdt (of een van de andere acties uit het vorige punt verwaarloost).
Ook grafieken kunnen dus verhalen vertellen. De grafieken met de afgevlakte curves (het uitstellen van de piek zodat de ziekenhuizen niet overrompeld worden) zijn daar een ander voorbeeld van, al vertrokken die niet vanuit het standpunt van één persoon en zijn ze daardoor misschien iets minder efficiënt dan de grafiek hier.
Een goed verhaal toont de impact van de acties van de hoofdpersoon. Het laat zien hoe hij of zij het doel bereikt, in dit geval: hoe jij en ik het aantal besmettingen fors vermindert door niet naar een feestje te gaan of thuis te blijven.
Wie de impact van zijn eigen acties ziet, wordt niet zozeer ergens toe verleid – verleiding werkt maar zolang de wortel te zien is -, nee, hij wordt geïnspireerd om iets te doen. Hij voelt en begrijpt waarom iets nodig is. Het effect is veel langduriger.
3. Toon je live-verhalen
Verhalen zijn op hun best als ze live worden verteld. Een verteller, een verhaal, een publiek: meer is niet nodig voor storytelling. Vandaar het snel groeiende succes van podcasts – die zijn eigenlijk een terugkeer naar de roots van storytelling. Vandaar ook het al wat oudere succes van video’s waarop je mensen ziet en hoort vertellen. Denk maar aan de TED-lezingen. Of denk maar aan de museumzaal waar je zo’n video tegenkomt: bijna onbewust loop je daarnaartoe.
In het STAM, het Gentse stadsmuseum, hebben ze dat zeer goed begrepen. Ze hebben van de nood een deugd gemaakt. Historica Tina De Gendt zou daar een lezing geven over de verborgen verhalen van de wijk Brugse Poort. Door corona gaat die lezing niet door.
Tina vertelt nu die verhalen online. Je ziet haar live vertellen – zo te zien doet ze dat thuis, wat de setting nog authentieker maakt – en ondertussen krijgen we de beelden uit de Brugse Poort te zien. Ze hakte haar lezing in tien kortere stukken en het STAM zette die op YouTube.
Het enige verschil met een lezing is dat het publiek niet live aanwezig is. Maar het ziet de vertelster wel live bezig, en daar draait het om. Het is net dat wat het bijzonder onderhoudend maakt. Hopelijk krijgen we na de coronacrisis nog meer van dat soort live-verhalen.
Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.