Categorieën
verhalen voorbeelden

Zorgstrateeg Tom Braes: “Er zijn nog heel veel blinde vlekken in de zorg.”

Is de Vlaamse zorgsector klaar voor de toekomst? De vraag leidde zorgstrateeg Tom Braes langs een bijzonder parcours. Het deed hem steeds meer beseffen hoe belangrijk beleving en een straf verhaal zijn.

In maart was hij net begonnen als projectmanager in een woonzorgcentrum. En toen ging het land op slot. “Ik heb de ganse episode van heel nabij kunnen meemaken”, vertelt Tom Braes (41) tijdens een Zoomgesprek.

“Het ging heel snel van projectmanagement naar crisismanagement, en dan weer terug naar projectmanagement. Enerzijds zag je organisaties die in onverdachte tijden al doorhadden dat ze het niet alleen konden en moesten samenwerken, die al proactief in partnerschappen met een ziekenhuis en andere actoren hadden geïnvesteerd. Daar waren bijvoorbeeld van meet af aan wekelijkse skypegesprekken met specialisten van het ziekenhuis.

“Anderzijds had je organisaties die dat niet hadden gedaan en in zichzelf gekeerd bleven. Die zagen plots dat ze in gesprek moesten gaan met ziekenhuizen – ze deden het omdat het moest, heel reactief, hals over kop. Hun samenwerking met ziekenhuizen bleek alleen maar een papieren samenwerking te zijn.”

Tom Braes zorgstrateeg

Gedreven door nieuwsgierigheid

Zijn de ouderenzorg en hele de zorgsector in Vlaanderen klaar voor de toekomst? Het is een vraag die Tom Braes al zijn hele carrière bezighoudt en hem telkens naar nieuwe perspectieven doet zoeken.

“Ik word gedreven door nieuwsgierigheid”, zegt hij meermaals tijdens het gesprek en ook op zijn website zet hij het in de verf. En als je hem hoort praten en zijn cv overloopt, dan is dat het minste wat je kunt zeggen.

Hij studeerde af als geriatrisch verpleegkundige en ging aan de slag in het UZ Gasthuisberg, maar ging daar ook meteen wetenschappelijk onderzoek bij doen. Vervolgens hij ging, na een tussenstap bij een consultancykantoor, met beide voeten in de praktijk staan: hij werd directeur van een woonzorgcentrum.

Postgraduaat trendanalyse

Na zes jaar wilde hij ouderenzorg meer beleidsmatig benaderen en werd hij stafmedewerker bij koepelorganisatie Zorgnet-Icuro. Hij werkte toen vooral op samenwerking tussen organisaties en schreef daar een cahier over. “Ik ben daar nog altijd heel trots op. Dat ging over hoe elke organisatie zijn eigen wereldbeeld heeft, zijn eigen DNA, en je bij samenwerking niet tot eenheidsworst moet komen, of zelf alles moeten willen doen.”

Om nog beter in de toekomst te kunnen kijken ging hij twee jaar geleden ook trendanalyse en trendimplementatie studeren, een postgraduaat aan de Hogeschool Gent. “Ik ben altijd heel erg nieuwsgierig geweest naar hoe je inspiratie kunt putten uit totaal andere domeinen, en hoe je die dan kunt binnenbrengen in zorg en welzijn.”

Naar buiten kijken

“Ik ben dat postgraduaat vooral gaan volgen omdat ik begon vast te stellen dat in Vlaanderen veel organisaties niet de neiging hebben om naar buiten te kijken, om genoeg voeling te houden met wat er leeft. Er zijn nog heel veel blinde vlekken in de zorg. Het Het lijkt met momenten een heel conservatieve sector.

“Ze maken bijvoorbeeld onvoldoende gebruik van data. Ik had voor Zorgnet-Icuro een studiereis georganiseerd naar Nederland. Een van de organisaties die we zijn gaan bekijken was een stichting, een soort vzw, die zonder enige schroom heel sterk inzette op marktverkenning. Wie woont hier allemaal in de buurt? Wat zijn de noden van die mensen?

“Ze maakten daar cliëntprofielen van, en op basis van die data beslisten zij een zorgaanbod te maken dat matcht met wat de mensen de komende jaren verwachten. En ze toetsten dat aanbod ook af, ze gingen in dialoog met die mensen. Ik vond dat zeer knap.”

Uit het verdomhoekje

“Ik merkte toen dat we dat hier in Vlaanderen totaal niet gewoon zijn. Onze zorgorganisaties sturen niet op dat soort van data, ze hebben geen besef van wie in de buurt woont en wat hún noden en verwachtingen gaan zijn. We zeggen wel heel vaak: we werken vraaggestuurd, maar eigenlijk is het gecamoufleerd aanbodgestuurd. We denken dat we weten wat mensen nodig hebben, maar we vragen dat onvoldoende na.

“Als we als zorgorganisaties echt uit dat verdomhoekje willen geraken – het verdomhoekje waar we zeker nu weer in zitten – dan moeten we weten of wat we doen echt matcht met de noden die er zijn. Daarom ben ik dat postgraduaat gaan studeren.

“Een tweede reden was dat er een vak scenarioplanning in zat. Ik vond het geweldig om als organisatie zonder enig risico te gaan simuleren wat het zou betekenen als je in scenario A, B, C, D zou terechtkomen.”

Boek

Hij ging voor zijn eindwerk zo grondig te werk dat een uitgever er een boek in zag. “Ik heb toen nog even doorgeduwd en die zomer mijn eindwerk uitgewerkt en herschreven.” Het resultaat verscheen vorig jaar: Toekomstbestendige ouderenzorg. Praktijkgerichte roadmap voor organisaties.

“Ik ben gaan kijken naar welke maatschappelijke trends kunnen meespelen in de gezondheidszorg. Wat er verandert bij de mensen? En hoe vertalen die trends zich nu naar een organisatie? Ik begon te merken dat organisaties zich blindstaren op een aantal veranderingen en op al de rest geen zicht hebben. Met dat boek wilde ik de horizon verbreden.”

Het belang van beleving

Hij stopte bij Zorgnet-Icuro en werd consultant, vooral in de zorg, zorgstrateeg zoals hij het soms noemt. Hij wilde zorgorganisaties helpen naar buiten te kijken.

“Door dat eindwerk te schrijven ben ik heel erg gaan geloven – en het is misschien een cliché – in de beleving die de mensen willen ervaren. Wat willen de patiënten en bewoners nu precies beleven? Dat is wat voor hen de kwaliteit bepaalt en niet de ijkpunten die in de regelgeving zijn opgelijst.”

Ook de coronacrisis heeft dat kwaliteitsdenken serieus doen kantelen. “Er zijn al veel inspanningen gedaan op het vlak van kwaliteit, maar het was vooral kwaliteit vanuit een professioneel perspectief, het waren afvinklijstjes. Er werd wel gezegd dat we de bewoners kenden. Maar met de coronacrisis werd wel heel erg sterk duidelijk dat dit niet zo was. We hebben niet gecapteerd wat de mensen zelf vinden.”

Het straffe verhaal

Tom Braes pleit voor meer storytelling. “Het narratieve, het straffe verhaal van een organisatie is zeer belangrijk. Zeker in mijn consultancypraktijk heb ik daar heel fijne discussies over gehad. Aan raden van bestuur heb ik uitgelegd dat je als organisatie niet de hele tijd impulsief wilt reageren op de veranderingen die op je afkomen.

“Je moet een goed verhaal hebben. Het geeft je een houvast om goede keuzes te maken. Als zich iets aandient, dan moet je weten of dat in je narratief past. Als het er in past, dan ga je erin mee, als het er niet in past, dan laat je het passeren.”

Zo’n strategisch narratief is niet alleen cruciaal voor een raad van bestuur . “Het is minstens even belangrijk om aan patiënten en cliënten uitgelegd te krijgen wat jou als organisatie onderscheidt, wat ze kunnen verwachten. Als je dat kunt scherpstellen, dan vermijd al veel conflicten en misverstanden.”

Mensen motiveren met een verhaal

En ook medewerkers hebben nood aan een straf verhaal. “Als ik ergens zou gaan solliciteren, dan wil ik me kunnen scharen achter een een straf verhaal. Werkgevers onderschatten nog vaak hoe je met een goed verhaal mensen kunt enthousiasmeren, motiveren, dat heeft ongelooflijk veel impact.”

“Ook medewerkers zijn steeds meer op zoek naar een werkgever bij ze kunnen ervaren wat zij belangrijk vinden. Wat vind ik als verpleegkundige belangrijk bijvoorbeeld? Welke waarden streef ik na? En krijg ik dat gevoel van mijn toekomstige werkgever?

“We hebben heel lang alles ingezet op de kwaliteit voor bewoners en de kwaliteit voor patiënten, en we zijn te veel uit het oog verloren dat we de mensen die die kwaliteit moeten waarmaken evengoed nood hebben aan een fijne beleving en een straf verhaal waar ze zich kunnen achter zetten.”

Directeur patiëntenzorg

Zijn eigen verhaal en traject maakten zoveel indruk in de Hogeschool Gent dat hij daar ondertussen ook gastdocent is in het postgraduaat trendanalyse en implementatie.

En vanaf oktober gaat hij de zorgsector door weer een andere bril bekijken. Hij wordt dan directeur patiëntenzorg in een revalidatieziekenhuis. “Het was an offer you can’t refuse, zoals men dat noemt.”

Het voelt als een logische volgende stap, zegt hij. “Ik heb al een fijne carrière gehad, het gaat altijd maar in crescendo. Ik heb altijd graag gestudeerd, ik ben heel nieuwsgierig. Ik ben nu op het punt gekomen dat ik door alle dingen die ik heb gedaan, heel vlot kan schakelen tussen perspectieven. Dat zorgt voor een goed ontwikkeld empathisch vermogen: je snapt hoe mensen kijken naar een probleem of verandering.

“Iedereen kijkt op zijn eigen manier naar een situatie. Het is belangrijk om moeite te doen om de wereldbeelden van anderen te leren kennen. Om heel scherp te krijgen van wat de ander nu belangrijk vindt in de relatie die je met hem hebt. ”

De opleiding Trendanalyse en implementatie kun je volgen aan HoGent. De opleiding Storytelling voor bedrijven en zelfstandigen kun je volgen bij Verhalenmakers.

Categorieën
verhalen

“Vrouwen moeten durven kiezen voor 100% geluk, in al hun rollen!”

Op haar 35 had ze er al een hele carrière op zitten. Maar er ontbrak iets. Het verhaal van Kirby Van den Brande en The Female Shift.

Het was in augustus vorig jaar. “Ik zit in de auto, mijn man is aan het rijden, ik zit op mijn gsm te kijken, en op dat moment verschijnt een advertentie”, vertelt Kirby in een Zoomgesprek. “Het is een advertentie voor het postgraduaat trendanalyse.

“Al van in de inleidende tekst zeg ik: Ja! Ja! Ja! Hier beschrijft iemand exact wat er in mijn hoofd omgaat, de struggles die ik heb. Ik lees verder, over de sprekers, de inhoud, en ik zeg voortdurend: O ja, zeer interessant! Ik ben iemand die geïnspireerd wil worden.”

vrouwen als ondernemers - Kirby Van den Brande

Bedrijfsleidster

Kirby is op dat moment al een tijd heel erg zoekende. Ze heeft er ondanks haar jonge leeftijd – ze is dan 35 – al een flinke carrière op zitten. Begonnen als legal counsel bij de Alfacam-groep en Agfa Gevaert, al snel bedrijfsleidster bij Maes Industriële Verlichting.

Een mooi verhaal, maar was dit haar verhaal? “Na een tijdje dacht ik: industriële verlichting, is dat mijn ding, voor de rest van mijn carrière? Ik zat een beetje in een gouden kooi. Het was een fantastisch verhaal, maar ik was niet meer geïnspireerd.”

Ze ging weer zoek. Ze waagde de sprong als zelfstandige, werd head of operations voor Frame21, een businesscenter-groep. “Toen werd voor mij duidelijk: ik wil diversiteit in mijn opdrachten, ik wil mij niet tot één ding verbinden, ik smul van die verschillende verhalen, van al die verschillende bedrijven, ik moet meer naar een consultancyrol gaan.”

Mijn eigen verhaal

Hoe die rol er zou uitzien, dat was minder duidelijk. En toen verscheen die advertentie op haar gsm. “Op hetzelfde moment kreeg ik een melding van een app waarop je dagelijks een quote krijgt. This is the sign you have been waiting for. Nu, ik ben niet wollig of zweverig,” lacht ze, “maar dat was toen echt van: de hemel gaat open, het engelenkoor, een openbaring. Misschien is het dit wel?”

Kirby Van den Brande

“Je wil op een bepaald moment … een legacy is misschien een groot woord, maar ik heb twee dochters … je wil dat al je carrièreswitchen, al je kennis, dat altijd maar bijleren ergens in geïncorporeerd worden, dat het allemaal ergens verbonden wordt, en niet gewoon telkens losse opdrachten blijven. Ik wou dat daar ook mijn eigen verhaal lag.”

Vrouwelijke zelfstandigen

In het postgraduaat trendanalyse vond ze tonnen inspiratie voor een eigen verhaal. Ze kreeg les van eminente trendwatchers als Herman Konings, Stefaan Vandist en Bert Van Thilborgh. “Bert Van Tilborgh had het over het opkomende vrouwenleger. In de cijfers van Agoria zie je dat, ondanks het feit dat slechts één op de drie vrouwen zelfstandige is, de grootste toename in de vrije beroepen zich bij de vrouwen voordoet.”

Haar eigen verhaal moest ook die richting uitgaan. Maar vanzelf ging dat niet. In januari stond ze nog nergens met haar eindwerk. “Het heeft bloed, zweet en tranen gekost. Ik heb ook nog een gezin, ik werkte nog ondertussen.”

Ondernemende vrouwen

En toen kwam de klik. “Ik zei tegen mezelf: laten we eens heel eerlijk zijn, laten we niet weer iets kiezen dat niet dicht bij jezelf staat, blijf bij jezelf, ga terug naar jezelf. En wat keert altijd terug? Ik ben altijd een vrouw geweest die ambitie heeft in een mannenwereld.”

Kirby Van den Brande

“Ik heb me altijd heel hard staande gehouden, maar dat is omdat ik een kameleon ben. Eigenlijk kunnen wij toch best iets, eigenlijk moet ik er niet op afgerekend worden dat ik én jong én blond én een vrouw ben, maar dat zijn wel de fasen die ik doorlopen heb. Ik denk niet dat van een man diezelfde fasen verwacht zouden worden.”

The Female Shift

The Female Shift was geboren. Een business trend agency, noemt ze het op haar website. Maar ze houdt niet zo van labels. “Noem ik mezelf een change manager, een storyteller, een trendanalist? Ik word daar heel nerveus van”, zegt ze ergens tijdens het gesprek. “Ik ben niet in een vakje te stoppen. Ik ben iemand die getriggerd wordt door heel veel dingen.”

In elk geval wil ze bedrijven beter maken. De shift in de naam verwijst naar het nieuwe werken: “De traditionele shift op het werk, van negen tot vijf, van zes tot twee, dat zijn we aan het loslaten.” Maar de shift verwijst ook naar verandering, naar een trend, “de feminisering van de maatschappij.”

Bossy

Haar eindwerk (ik leerde het kennen als jurylid van het postgraduaat) werd een goed gedocumenteerd magazine, Bold, over trends in het vrouwelijk ondernemerslandschap. Ze maakte het in recordtijd, ondanks alle beperkingen van de lockdown, en voorzag het bovendien zelf van een fraaie lay-out.

Ze liet zich inspireren door Bossy, het eerste magazine voor vrouwelijke ondernemers. Ook zij vertelt graag over sterke vrouwen.

Over Liesbeth Van der Auwera bijvoorbeeld, die in Antwerpen haar eigen vegan bakkerij startte, over Sientje Palmans, die met Spot een platform voor workshopgevers lanceerde, over podcast-sensatie Amy Vandeputte, die met FastForwardAmy een coachingplatform voor drukbezette vrouwen maakte, en over opruimcoach Nele Colle, die na haar burn-out een boek schreef met de toepasselijke titel JOMO, The joy of missing out.

magazine Bold - Kirby Van den Brande

“Ooit ga ik zelf een boek schrijven. Dat staat op mijn bucketlist. Maar daar had ik nu even geen tijd voor”, lacht ze.

Ondernemer en moeder

Zelf haalt ze vooral inspiratie uit vrouwelijke ondernemers die ook moeder zijn, die een gezinsleven combineren met een ambitieuze carrière, zegt ze. Het een hoeft het ander niet uit te sluiten.

“Heel veel vrouwen settelen zich. Ik zie dat ook in mijn omgeving. Minder gaan werken voor de kinderen, ik vind dat prachtig, maar als je dan geconfronteerd wordt met een scheiding of de kinderen gaan het huis uit, dan val je in een zwart gat, of je begint je toch heel depri te voelen omdat je je geluk niet uit dat stuk van je leven kunt halen.”

“Er zijn heel veel vrouwen gestopt met geluk zoeken in de twee. Ofwel hebben ze zich in hun privéleven gesetteld, ofwel in hun professionele leven. Ik had zoiets van: waarom is dat nodig? Blijf toch zoeken naar werk dat past bij jou! Vrouwen moeten durven kiezen voor 100% geluk, in al hun rollen!”

Twee hoofdstukken van Bold zijn gratis te downloaden op de website van The Female Shift. De opleiding Trendanalyse en implementatie kun je volgen aan HoGent. De opleiding Storytelling voor bedrijven en zelfstandigen kun je volgen bij Verhalenmakers.