Probleemverhalen of oplossingsverhalen: welk verhaal vertel je wanneer?

Je kunt alle verhalen opdelen in probleemverhalen en oplossingsverhalen. In de ene categorie focus je op het probleem, in de andere op de oplossing. Welk verhaal vertel je wanneer?

Voor goede storytelling heb je altijd deze drie ingrediënten nodig: een hoofdpersoon, een obstakel en actie. In één en dezelfde campagne kun je met die drie ingrediënten meerdere soorten verhalen maken, onder meer testimonials, ontstaansverhalen, cases, DIY-verhalen, making of-verhalen, succesverhalen en gebruiksaanwijzingen.

In elke variant vul je de ingrediënten anders in. In dit artikel focussen we op de actie in het verhaal. Er zijn twee soorten acties mogelijk in verhalen: de oplossing zoeken, of de oplossing gebruiken (of maken). We spreken daarom van probleemverhalen en oplossingsverhalen.

Wat zijn probleemverhalen?

Probleemverhalen leggen de nadruk op het probleem (obstakel, conflict, frustratie, uitdaging…) en de zoektocht naar een oplossing. Alle verhalen beginnen wel met een probleem, maar in probleemverhalen raakt dat ook in het verdere verloop niet opgelost. De hoofdpersoon is volop een oplossing voor zijn probleem aan het zoeken. De oplossing zelf is slechts bijkomstig en komt pas op het eind om de hoek kijken.

Een typisch scenario is dat de hoofdpersoon, bijvoorbeeld een klant, eerst twee of drie pogingen onderneemt, acties dus, om zijn probleem op te lossen maar dat die acties niet of maar gedeeltelijk het gewenste resultaat geven. Pas in de laatste actie komt de hoofdpersoon bij de oplossing van jouw bedrijf of organisatie terecht.

Nadruk op het probleem

Sarah heeft met haar partner net een rijwoning gekocht in Gent en wil dat op een duurzame wijze renoveren. Haar budget is beperkt, ze vraagt zich daarom af wat ze eerst moet doen: isoleren, zonnepanelen plaatsen of een warmtepomp installeren?

Eerst zoekt ze online naar antwoorden, velen doen dat via Google, en nu ook steeds meer via ChatGPT. Het resultaat van die actie? Ze krijgt te veel tegenstrijdige informatie, zoals je op het Story Design Canvas ziet (bij Obstakel 2). Daarop gaat Sarah vrienden en familie om advies vragen. Maar ook daar krijgt ze uiteenlopende en ook vage antwoorden. Waarop Sarah aanklopt bij Greenglow Solutions, waar ze een gratis stappenplan aanvraagt.

Wat zijn oplossingsverhalen?

Oplossingsverhalen leggen de nadruk op de oplossing, met een stap-voor-stapverloop of een succesvolle uitkomst. Ze beginnen ook wel met een obstakel of probleem maar dat wordt meteen overwonnen. De hoofdpersoon is nu volop de oplossing van jouw bedrijf of organisatie aan het gebruiken. (Ook jij of jouw team kan de hoofdpersoon van zo’n oplossingsverhaal zijn: we zien dan hoe jij of jouw team de oplossing maakt, een making of-verhaal.)

Een typisch scenario is dat de klant van daarnet al van bij de start van het verhaal samen met jouw bedrijf of organisatie zijn probleem aan het oplossen is. Het oplossingsverhaal is als het ware het vervolg op het probleemverhaal. We zien de hoofdpersoon na zijn zoektocht van daarnet nu stap voor stap jouw oplossing gebruiken.

Nadruk op de oplossing

We zien nu hoe Sarah al in de eerste actie met Greenglow Solutions aan de slag is. We krijgen een goed beeld van wat er gebeurt als je bij dit bedrijf aanklopt. In het probleemverhaal waren haar acties pogingen om het obstakel te overwinnen, in het oplossingsverhaal zijn het succesvolle toepassingen van de oplossing.

Eerst vult Sarah een korte online scan in, vervolgens berekent ze haar budget en bekijkt ze een overzicht van mogelijke subsidies, nadien verfijnt ze haar stappenplan samen met een expert, en tot slot kiest ze waarin ze eerst zal investeren en maakt ze een afspraak met de installateur.

Probleemverhalen of oplossingsverhalen?

Alle verhalen zijn in deze twee categorieën onder te brengen. Testimonials en ontstaansverhalen zijn typische probleemverhalen. In testimonials bijvoorbeeld vertellen klanten over hun probleem vóór ze jouw oplossing vonden. Cases, DIY-verhalen, making of-verhalen, succesverhalen en gebruiksaanwijzingen zijn typische oplossingsverhalen.

Welk verhaal moet jij dan maken voor je campagne: een probleemverhaal of oplossingsverhaal? Het antwoord is eenvoudig: beide. Maak voor elke campagne zowel een probleemverhaal als oplossingsverhaal. Greenglow Solutions kan dus één interview afnemen van Sarah maar dan twee video’s van maken: in de ene video vertelt Sarah over haar zoektocht, in de tweede video over hoe ze de oplossing gebruikt heeft.

Customer journey of klantreis

Niet iedereen die je met je campagne wilt bereiken, is al klaar voor je boodschap. Je publiek zit verspreid over de zogeheten klantreis (customer journey). Sommigen zijn zich nog maar net bewust van hun probleem, of misschien zelfs nog niet. Anderen zijn al een etappe verder in de klantreis en zijn al volop op zoek naar oplossingen.

Probleemverhalen werken bijzonder goed bij de eerste groep, in het begin van de klantreis dus. Ook de hoofdpersoon zit nog volop in die bewustwordingsfase. Je publiek herkent dat: “Hé, dat probleem heb ik ook!” Oplossingsverhalen slaan altijd goed aan bij de tweede groep. Ze zijn stilaan klaar om actie te ondernemen. “Zo werkt die oplossing dus.”

Het probleemverhaal van Sarah zal meteen een belletje doen rinkelen bij wie overweegt een huis te kopen. Het oplossingsverhaal, met het gratis stappenplan, zal gretig bekeken worden door wie in de volgende fase zit, de tocht langs de banken begonnen is en volop aan het rekenen is.

Probleemverhalen en oplossingsverhalen zijn dus beide waardevolle storytelling-tools. De kunst is om het juiste verhaal op het juiste moment te vertellen.

Wil je zelf sterke verhalen ontwerpen? Download je gratis Story Design Canvas. Of leer in één dag je verhalen maken voor je hele customer journey in de opleiding Storytelling met het Story Design Canvas.