Respect. Veel respect. Met dat gevoel ging ik naar huis nadat Hussein me zijn verhaal had verteld. Maar een authentiek verhaal garandeert nog niet dat je publiek je helemaal tot het einde volgt. Daarvoor is meer nodig. Het storycanvas helpt je hierbij. Het storycanvas maakt je storytelling beter.
Hussein, een Syrische student, was op familiebezoek in Turkije, raakte daar zijn papieren kwijt en kon niet meer terug naar huis. Of liever, hij kon wel nog terug, maar zonder die papieren moest hij het leger in. In volle oorlog.
Een bootje op de Middellandse Zee
Hij trok naar de Turkse kust, stapte daar in een gammel bootje, stak de Middellandse Zee over en belandde uiteindelijk in België. Al na enkele weken sprak hij een aardig mondje Nederlands. Maar dat volstond niet, vond hij. Hij wilde nog hetzelfde jaar hogere studies beginnen, in Gent, en daarom moest zijn Nederlands nog veel beter.
Dus ging hij in De Kringwinkel werken. Niet ergens weggestoken achteraan in het magazijn, nee, aan de balie, waar hij met de klanten kon praten, waar hij de telefoon kon beantwoorden. En dus zijn Nederlands kon verbeteren. Na enkele maanden sprak hij al voldoende Nederlands om opnieuw te gaan studeren. Respect – ik zei het al.
Ik had een sterk verhaal – dat voelde ik van de eerste minuut. Maar ik wist ook: zo’n verhaal kun je makkelijk verknoeien.
(Het verhaal gaat door na de video.)
Het verhaal van Hussein is een van vijf video’s die ik in 2018 maakte voor De Kringwinkels, naar aanleiding van de Dag van de Kringwinkel.
In het voorgesprek vertelde hij me veel meer dan de video heeft gehaald. En veel van wat hij vertelde, was even straf als wat hij nadien voor de camera zei. Maar de video mocht maar 2 minuten duren. Hoe maak je dan de keuze? Welke fragmenten uit zo’n bewogen verhaal behoud je?
Storycanvas helpt je storytelling
Daarvoor heb ik het storycanvas ontwikkeld. Dat is een handig sjabloon waarmee je heel snel een verhaal kunt opzetten en meteen ziet welke fragmenten je behoudt en welke je weglaat. Het storycanvas maakt zo je storytelling beter.
Tussen het voorgesprek en het eigenlijke interview met Hussein had ik een kwartier. Dat volstond om het storycanvas in te vullen. Toen ik weer voor Hussein ging zitten en de camera begon te draaien, wist ik al welk verhaal ik van hem wilde horen.
Via het storycanvas stelde ik gerichte vragen, vragen die bij de montage werden weggeknipt. De opname zelf duurde dan ook niet langer dan een half uur.
Spanning via obstakels en acties
Het storycanvas maakt je storytelling ook beter door een spanningsboog te creëren. Het storycanvas helpt je je verhaal op te bouwen. Want het is niet omdat Hussein een sterk verhaal heeft dat de kijker dat verhaal tot het einde toe zal blijven kijken. Je moet de spanning opbouwen en de gekozen fragmenten op de juiste plaats zetten.
De kern van het storycanvas vormen de obstakels en de acties: 3 obstakels die je hoofdpersoon op zijn weg vindt, en 3 pogingen die hij of zij onderneemt om het obstakel uit de weg te ruimen.
Een obstakel wordt telkens gevolgd door een actie. Zo krijg je zes scènes.
De obstakels van Hussein
Wat zijn de 3 obstakels bij Hussein?
- Hij verliest zijn papieren en moet in het leger.
- Hij komt in België aan maar spreekt geen woord Nederlands.
- Hij spreekt wel Nederlands maar niet goed genoeg om te kunnen studeren.
En de 3 acties, die dus telkens op een obstakel volgen?
- Hij vlucht naar België.
- Hij leert Nederlands.
- Hij gaat in De Kringwinkel werken om nog beter Nederlands te kunnen.
Vallen en opstaan
In storytelling bestaat de kunst erin je kruit niet van bij het begin te verschieten. Je hoofdpersoon mag niet meteen slagen in zijn opzet. Hij moet zijn doel bereiken met vallen en opstaan, met obstakels (vallen) en acties (opstaan). Dan leef je als kijker sterker met hem mee.
Had ik Hussein alleen maar laten vertellen dat hij als Syrische vluchteling te weinig Nederlands sprak om hier te kunnen studeren, maar dat dit dankzij De Kringwinkel toch gelukt is, dan had ik geen echt verhaal verteld. Dan was de spanning snel weggeweest en was Hussein zijn publiek nog voor halfweg kwijtgespeeld.
Volgens het storycanvas moest ik Hussein eerst zijn documenten laten verliezen (vallen) en hem vervolgens laten vluchten (opstaan), op een eerste taalbarrière laten botsen (vallen), zijn eerste lessen Nederlands laten leren, op een tweede taalbarrière laten botsen en tot slot aan de balie van De Kringwinkel in de Brugse Poort in Gent doen belanden.
Ik was het storycanvas zeer dankbaar. Want een verhaal als dat van Hussein verdient veel kijkers. Kijkers die het verhaal helemaal uitkijken.
Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.
