Categorieën
storycanvas voorbeelden

Storycanvas maakt je storytelling beter

Respect. Veel respect. Met dat gevoel ging ik naar huis nadat Hussein me zijn verhaal had verteld. Maar een authentiek verhaal garandeert nog niet dat je publiek je helemaal tot het einde volgt. Daarvoor is meer nodig. Het storycanvas helpt je hierbij. Het storycanvas maakt je storytelling beter.

storycanvas Hussein

Hussein, een Syrische student, was op familiebezoek in Turkije, raakte daar zijn papieren kwijt en kon niet meer terug naar huis. Of liever, hij kon wel nog terug, maar zonder die papieren moest hij het leger in. In volle oorlog.

Een bootje op de Middellandse Zee

Hij trok naar de Turkse kust, stapte daar in een gammel bootje, stak de Middellandse Zee over en belandde uiteindelijk in België. Al na enkele weken sprak hij een aardig mondje Nederlands. Maar dat volstond niet, vond hij. Hij wilde nog hetzelfde jaar hogere studies beginnen, in Gent, en daarom moest zijn Nederlands nog veel beter.

Dus ging hij in De Kringwinkel werken. Niet ergens weggestoken achteraan in het magazijn, nee, aan de balie, waar hij met de klanten kon praten, waar hij de telefoon kon beantwoorden. En dus zijn Nederlands kon verbeteren. Na enkele maanden sprak hij al voldoende Nederlands om opnieuw te gaan studeren. Respect – ik zei het al.

Ik had een sterk verhaal – dat voelde ik van de eerste minuut. Maar ik wist ook: zo’n verhaal kun je makkelijk verknoeien.

(Het verhaal gaat door na de video.)

Het verhaal van Hussein is een van vijf video’s die ik in 2018 maakte voor De Kringwinkels, naar aanleiding van de Dag van de Kringwinkel.

In het voorgesprek vertelde hij me veel meer dan de video heeft gehaald. En veel van wat hij vertelde, was even straf als wat hij nadien voor de camera zei. Maar de video mocht maar 2 minuten duren. Hoe maak je dan de keuze? Welke fragmenten uit zo’n bewogen verhaal behoud je?

Storycanvas helpt je storytelling

Daarvoor heb ik het storycanvas ontwikkeld. Dat is een handig sjabloon waarmee je heel snel een verhaal kunt opzetten en meteen ziet welke fragmenten je behoudt en welke je weglaat. Het storycanvas maakt zo je storytelling beter.

Tussen het voorgesprek en het eigenlijke interview met Hussein had ik een kwartier. Dat volstond om het storycanvas in te vullen. Toen ik weer voor Hussein ging zitten en de camera begon te draaien, wist ik al welk verhaal ik van hem wilde horen.

Via het storycanvas stelde ik gerichte vragen, vragen die bij de montage werden weggeknipt. De opname zelf duurde dan ook niet langer dan een half uur.

Spanning via obstakels en acties

Het storycanvas maakt je storytelling ook beter door een spanningsboog te creëren. Het storycanvas helpt je je verhaal op te bouwen. Want het is niet omdat Hussein een sterk verhaal heeft dat de kijker dat verhaal tot het einde toe zal blijven kijken. Je moet de spanning opbouwen en de gekozen fragmenten op de juiste plaats zetten.

De kern van het storycanvas vormen de obstakels en de acties: 3 obstakels die je hoofdpersoon op zijn weg vindt, en 3 pogingen die hij of zij onderneemt om het obstakel uit de weg te ruimen.

Een obstakel wordt telkens gevolgd door een actie. Zo krijg je zes scènes.

De obstakels van Hussein

Wat zijn de 3 obstakels bij Hussein?

  1. Hij verliest zijn papieren en moet in het leger.
  2. Hij komt in België aan maar spreekt geen woord Nederlands.
  3. Hij spreekt wel Nederlands maar niet goed genoeg om te kunnen studeren.

En de 3 acties, die dus telkens op een obstakel volgen?

  1. Hij vlucht naar België.
  2. Hij leert Nederlands.
  3. Hij gaat in De Kringwinkel werken om nog beter Nederlands te kunnen.

Vallen en opstaan

In storytelling bestaat de kunst erin je kruit niet van bij het begin te verschieten. Je hoofdpersoon mag niet meteen slagen in zijn opzet. Hij moet zijn doel bereiken met vallen en opstaan, met obstakels (vallen) en acties (opstaan). Dan leef je als kijker sterker met hem mee.

Had ik Hussein alleen maar laten vertellen dat hij als Syrische vluchteling te weinig Nederlands sprak om hier te kunnen studeren, maar dat dit dankzij De Kringwinkel toch gelukt is, dan had ik geen echt verhaal verteld. Dan was de spanning snel weggeweest en was Hussein zijn publiek nog voor halfweg kwijtgespeeld.

Volgens het storycanvas moest ik Hussein eerst zijn documenten laten verliezen (vallen) en hem vervolgens laten vluchten (opstaan), op een eerste taalbarrière laten botsen (vallen), zijn eerste lessen Nederlands laten leren, op een tweede taalbarrière laten botsen en tot slot aan de balie van De Kringwinkel in de Brugse Poort in Gent doen belanden.

Ik was het storycanvas zeer dankbaar. Want een verhaal als dat van Hussein verdient veel kijkers. Kijkers die het verhaal helemaal uitkijken.

Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.

Categorieën
voorbeelden

Wat het WK voetbal ons leert over storytelling

Ook voor liefhebbers van verhalen is dit WK voetbal een hoogmis. Je merkt hoe sommige spelers en ploegen bij velen sterk tot de verbeelding spreken, en dat dit niets met voetbalprestaties van doen heeft.

Niet-voetballiefhebbers stellen ineens vast dat ze zelf ook al die wedstrijden van exotische ploegen aan het volgen zijn en dat ze ook dat bombardement van talkshows vooraf, tussendoor en achteraf tot het bittere einde uitzitten (al is het in deze digitale tijden natuurlijk onbegonnen werk om zo’n WK te ontlopen, if you can’t beat them, join them).

Van de meeste wedstrijden in Rusland zullen we ons over enkele jaren – of zelfs al over enkele maanden – de uitslag met de beste wil van de wereld niet meer herinneren. Toch zullen bepaalde wedstrijden blijven hangen. En die kun je nu al voorspellen. Omdat er een systeem in zit.

Obstakels overwinnen

Zullen we bijvoorbeeld snel vergeten: de openingswedstrijd van de Russen, 5-0 tegen Saoedi-Arabië.

Mensen zien graag hoe andere mensen tegen obstakels opbotsen, hoe ze die proberen te slopen, keer op keer, in het zweet des aanschijns. Ze mogen het niet cadeau krijgen, moeten ervoor vechten. Dat is wat verhalen zo aantrekkelijk maakt. Een ploeg die met de vingers in de neus wint, dat inspireert niet, dat is geen verhaal.

IJslandse dwergen

Een ploeg die ondanks alles toch nog wint (of niet verliest), een speler die ondanks alles toch scoort: daar is het veel kijkers om te doen in dit WK.

Daarom hebben we al snel sympathie voor de underdog, voor de dwerg die de reus probeert te vloeren, voor de Iraniërs die zich de ziel uit het lijf lopen tegen Spanje (Iran dat op de koop toe geen sponsor vond als gevolg van de Amerikaanse boycot en dan maar zelf zijn truitjes ging kopen), voor de IJslanders die het Argentinië van Messi in bedwang houden.

(Argentinië heeft het wel vaker lastig met dwergen, denk maar aan het kleine België dat in 1982 de reus vloerde in Camp Nou, dat was nog eens een openingswedstrijd om te onthouden.)

Ronaldo

Daarom ook spreken verlossende doelpunten zo tot de verbeelding, vooral als ze in de laatste minuut vallen. Zoals de goal van Harry Kane, die Engeland de verlossing bracht tegen Tunesië.

En natuurlijk de goal van Cristiano Ronaldo tegen Spanje, die Portugal in extremis een gelijkspel opleverde. De seconden tikken genadeloos weg, de Spaanse muur staat perfect opgesteld, de helft van de wereld hoopt dat Ronaldo zal falen, de nederlaag wenkt. En toch – als je een zin met “en toch…” kunt beginnen, dan heb je een verhaal – en toch, ondanks die immense druk, maakt hij die goal, een goal die we ons nog lang zullen herinneren, en niet zozeer vanwege Ronaldo’s traptechniek maar vanwege het verhaal waarin hij toen, in die laatste seconden, speelde.

Rode Duivels

En de Rode Duivels? Dat is een ander verhaal. Op veel tornooien de underdog geweest, daardoor meer dan eens boven zichzelf uitgestegen. Perfecte dwergen.

Maar nu zijn het geen dwergen meer, bezweert het leger voetbalanalisten ons. Reuzen zouden het geworden zijn. En dat is even wennen.

Want ook reuzen hebben een obstakel nodig, ook zij moeten een schier onmogelijke uitdaging zien te vinden die het beste in henzelf naar boven haalt, een nog grotere reus waardoor ze weer in die dwergenrol kunnen kruipen. En op zo’n WK hebben reuzen geen keuze: alleen het behalen van de wereldtitel, de zo goed als onbereikbare ultieme triomf, kan zo’n superreus zijn.

Als de Rode Duivels wereldkampioen willen worden, dan zal dat niet alleen te danken zijn aan de flitsen van Hazard en de passes van De Bruyne. Het zal ook en vooral afhangen van de mate waarin ze zelf geloven in hun nieuwe uitdaging. Een WK win je niet met goed voetbal, maar met een goed verhaal.

Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.

Categorieën
bedrijven voorbeelden

3 lessen die Lego ons leert over storytelling

Hoe inspireerde Lego ons niet als kinderen! Met simpele blokjes bouwden we hele verhalen. Maar ook in de manier waarop Lego zichzelf verkoopt, zitten heel wat verhalen. In deze video vertelt Lego over zijn ontstaan. Organisaties kunnen er 3 belangrijke lessen uit leren.

1. Vertel over het ontstaan van je organisatie

Where it all began, klinkt het ergens in het begin van het filmpje. Het ontstaan en de groei van je organisatie zijn een onuitputtelijke bron van verhalen. Ze maken in enkele minuten duidelijk wat je plaats is in de geschiedenis van een samenleving of een sector.

Het hoeft niet meteen in een filmpje, zoals Lego hier doet. Iedereen kan zo’n verhaal al vertellen op zijn website, op zijn minst in de rubriek Over ons. Of tijdens een presentatie: zo’n verhaal over de start van je organisatie maakt vaak veel sneller duidelijk waarom jullie nodig zijn dan een samenvatting van de missie en visie uit je beleidsplan.

2. Vertel over mensen, niet over projecten

Het filmpje gaat niet over de Legoblokjes, niet over het bedrijf Lego. Het gaat over de mensen die het blokje bedacht hebben, de mensen die het bedrijf groot gemaakt hebben.

Verhalen over dingen, over projecten, over feiten en cijfers inspireren niet. Verhalen over mensen doen dat wel. De lezer/kijker/luisteraar herkent er zich in.

Verhalen over de oprichters inspireren nog meer, zeker als dat echte pioniersverhalen zijn, verhalen over een ambachtelijk begin, zoals hier. Grote bedrijven als Apple en Microsoft vertellen maar wat graag dat ze ooit in een garage begonnen zijn.

3. Vertel ook over tegenslagen

In het filmpje krijgt de oprichter van Lego heel wat tegenslag: de dood van zijn vrouw, een dreigend faillissement, een brand … Net zulke obstakels maken een verhaal interessant. He wasn’t the type that gave up. Telkens opnieuw moet de held een tandje bijsteken, een groter risico nemen: dat maakt verhalen boeiend, dat inspireert mensen.

Benadruk in het verhaal over het ontstaan van je organisatie dus welke tegenslagen jullie te verwerken kregen. En hoe jullie daarop reageerden. Het toont dat niets vanzelf gaat, dat waardevolle dingen alleen maar mogelijk zijn door een grote inspanning te leveren.

Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.

Categorieën
bedrijven voorbeelden

FIFA, wereldkampioen storytelling

Bij de FIFA, de wereldvoetbalbond, kunnen ze veel, zeer veel. Ze kunnen zelfs voetballen in de woestijn bij 50 graden. Nu blijken ze daar in Zurich ook wereldkampioen storytelling te zijn.

Het ontslag van Sepp Blatter spreekt tot de verbeelding. Niet alleen omdat het voetbal er beter van wordt (dat hopen we dan toch), maar ook en vooral omdat het een ijzersterk verhaal is.

Waarom spreekt het plotselinge vertrek zo aan? Omdat het een oeroud verhaal is, het rags-to-riches-verhaal, of liever: de omgekeerde versie ervan, de held die van zijn voetstuk dondert.

Apple tegen Microsoft

Veel verhalen die het in de media goed doen blijken niet meer dan moderne versies te zijn van verhalen die we al eeuwen vertellen. Apple tegen IBM en nadien tegen Microsoft: dat is David tegen Goliath. Berre en Haldis: dat zijn Don Quichot en Sancho Panza.

Een Zwitserse fotograaf legde gisteren het cruciale moment van Blatters val vast. Niet het moment dat Blatter zegt dat hij vertrekt, maar het moment dát hij vertrekt, meteen na de persconferentie. Ook dat is storytelling: je moet je held (nou ja, held) niet iets laten zeggen, je moet hem iets laten doen. Dan beleef je het verhaal helemaal.

Wil je zelf aan de slag gaan met storytelling? Verhalenmakers maakt niet alleen verhalen, we helpen je ook verhalen maken, onder meer via opleidingen storytelling.